پهلوی

سردار سپه رضا خان میر پنج با کودتای سوم اسفند 1299 خورشیدی وارد تهران شد و در نهم آبان ماه 1304 مجلس شورای ملی احمد شاه را خلع و به انقراض دولت قاجار رأی داد و در نهایت رضا خان را به ریاست حکومت موقت انتخاب نمود.

در 21 آذر ماه همان سال مجلس مؤسسان ، سلطنت رضاخان را اعلام نمود و در تاريخ 27 اسفند 1308 هجری خورشیدی ريال1 به جای قران2 رسماً واحد پول ایران تعیین گردید.

مسکوکات دوره زمامداری سلطنت رضاخان عبارتند از:

مسکوکات زرین : پنج پهلوی، دو پهلوی، یک پهلوی، نیم پهلوی

مسکوکات سیمین: پنج هزار دینار، دو هزار دینار، یک هزار دینار، پانصد دینار، پنج ريال، دو ريال،  نیم ريال

مس یا نیکل : صد دینار3 ، پنجاه دینار، بیست و پنج دینار، ده دینار، پنج دینار

مسکوکات دوره زمامداری محمد رضا پهلوی از تاریخ 20 شهریور 1320 خورشیدی

مسکوکات زرین: پنج پهلوی، دو پهلوی، یک پهلوی، نیم پهلوی، ربع پهلوی

مسکوکات سیمین : ده ريال، پنج ريال، دو ريال،  یک ريال، ربعی

مسکوکات مسین و نیکل : پنجاه دینار، بیست و پنج دینار، ده دینار، پنج دینار

در این دوره مدالهایی وجود دارد که به مناسبتهای مختلف با جنسیتهای گوناگون ضرب گردیده اند

مانند : مدال کنگره سوم بین المللی آثار ایران در لنینگراد سال 1935 میلادی

مدال سمینار خلیج فارس 1341

مدال یادگار فداکاری ارتش در راه نجات آذربایجان آذرماه 1325

مدال یادگار جشن هزارساله شیخ الرئیس ابوعلی سینا سال 1370 هجری قمری

 

 

زیر نویس

  1. واژه ريال مأخوذ از واژه رئال اسپانیایی است که نخستین بار در سال 1497 میلادی دراسپانیا ضرب و در زمان شاه اسمعیل اول صفوی توسط اسپانیائیها در جنوب ایران رواج یافت .

در دوران آغا محمد خان و فتحعلیشاه ريال واحد پول ایران برابر با 1250 دینار و یک هشتم تومان بوده و روپیه نیز خوانده می شد. در دوران پهلوی اول نیز ريال کهنه برابر یک قران و پنج شاهی بود یعنی ده ريال برابر هشت ریال قدیم می ارزید.

  1. قران مأخوذ از واژه صاحبقرانی است وبرای اولین بار در سال 1241 قمری بر سکه های هزار دیناری سیمین فتحعليشاه ضرب گردید.
  2. در عصر پهلوی ارزش دینار بار دیگر تغییر کرد بدین ترتیب که در دوره قاجار یک قران برابر با یک هزار دینارمحاسبه می شد، با تبدیل قران به ريال در دوران پهلوی اول ريال برابربا یک صد دینار شد.